- Sztuka nie należy do muzeów i galerii. Sztuka należy do nas wszystkich. Do mnie, Ciebie i wszystkich osób, które znamy.
- Nie ma czegoś takiego jak nieodpowiedni materiał do robienia sztuki.
- Sztuka nie zawsze musi być widoczna i namacalna. Czasami, aby uprawiać sztukę, wystarczy wyjść na spacer.
- To, że czegoś nie rozumiemy, nie oznacza, że nie może nam sprawić przyjemności, a tym bardziej że jest pozbawione sensu i celu.
- Im dłużej będziemy wyjaśniać sztukę, tym więcej odkryjemy w niej elementów, których nie da się wyjaśnić. Nie jest to wadą, ale siłą sztuki.
- Granice między tym, co jest sztuką, a nią nie jest, są nieostre – łatwo więc je przekroczyć.
- Wiele przyjemności może sprawić swobodne błądzenie między sztuką i życiem, życiem i sztuką.
- Odróżnianie sztuki od niesztuki może być trudne, ale też nie zawsze potrzebne. Czasami warto się cieszyć dobroczynnymi skutkami niewiedzy.
- Sztuka jest językiem, za pomocą którego możemy rozmawiać bez słów. Oznacza to, że z pomocą sztuki możemy zarówno toczyć spory, jak i dojść do porozumienia.
- W sztuce nie ma złych odpowiedzi.
- Jeśli potraktujemy świat jako wielkie muzeum, otworzy się przed nami wiele ekscytujących możliwości. Okaże się też szybko, jak wiele rzeczy zostało już zrobionych.
- Sztuka zmienia się w czasie, tak jak zmieniamy się my.
- Za pomocą sztuki można zmieniać świat, tak samo jak świat cały czas zmienia sztukę.
Muzeum jako szkoła
Program „Formy podstawowe” podczas otwarcia MSN-u
25.10–10.11.2024
Kuratorzy wystawy
Sebastian Cichocki, Helena Czernecka
„Formy podstawowe” to cykliczny program skierowany do uczennic i uczniów szkół podstawowych, realizowany przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Fundację EFC. Od 2021 roku powstają dzieła sztuki, w formie instrukcji, gier, partytur, obiektów etc., używane w szkołach, domach kultury i bibliotekach w całej Polsce.
Artystki i artyści
Paweł Althamer
Poklong Anading
Tarek Atoui
Maximiliane Baumgartner
Alicja Bielawska
Kasper Bosmans
Katya Buchatska
Gabo Camnitzer
Luis Camnitzer
Adriano Costa
Alicja Czyczel
Jarosław Fliciński
Dora García
Veronika Hapchenko
Edith Karlson
Sharon Lockhart
Goshka Macuga
Krzysztof Maniak
Mikołaj Moskal
Ramona Nagabczyńska
Ahmet Öğüt
Prabhakar Pachpute
Joanna Piotrowska & Bożka Rydlewska
Olivia Plender
Agnieszka Polska
Laure Prouvost
Katarzyna Przezwańska
Raqs Media Collective
Rirkrit Tiravanija
Maciej Siuda
Slavs and Tatars & Olga Micińska
Kateřina Šedá
Jaśmina Wójcik
Kolektyw Zakole
Rok szkolny 2024/2025 jest dla programu „Formy podstawowe” szczególny. Dotychczas prace artystyczne trafiały do szkół w specjalnie zaprojektowanych w tym celu pudełkach. Tam były używane przez dzieci, były włączane do szkolnych wystaw i scenografii, stawały się pomocami dydaktycznymi, czy też wpływały na zmianę szkolnych regulaminów. Szkoła pełniła funkcję muzeum. Teraz kierunek jest odwrotny – zarówno tworzone przez dzieci prace, jak i one same, trafiają do wielkiego pudełka, którym jest nowy gmach Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. To muzeum staje się szkołą.
Głównym tematem „Form podstawowych” w roku szkolnym 2024/2025 jest sama instytucja muzeum. W czym muzeum przypomina szkołę? Czy szkołę można od-muzealnić, a muzeum od-szkolnić? Kto i na jakiej podstawie odróżnia sztukę od nie-sztuki? Jak rozpoznać „muzealną wartość” przedmiotów? Do kogo tak naprawdę należy sztuka? Do czego i komu służy sztuka?
W MSN-ie podczas dni otwarcia (od 26 października do 10 listopada) będzie się mieścić centrum logistyczne „Form podstawowych” – miejsce warsztatów, spotkań, baza materiałów, dystrybucja instrukcji artystycznych, czytelnia i sala wystawowa. Oprócz wybranych prac z poprzednich edycji w tegorocznej muzealnej odsłonie „Form podstawowych” zostaną udostępnione trzy nowe instrukcje-dzieła zarówno dla szkół, publiczności Muzeum, jak i osób zatrudnionych w instytucjach sztuki. Autorem pierwszej z nich jest urugwajsko-niemiecki artysta konceptualny Luis Camnitzer, który zajmuje się tematem edukacji i „odszkolnienia” akademii sztuki. Drugą pracę stworzyła Kateřina Šedá – czeska artystka współpracuje ze społecznościami, często angażując w projekty swoją rodzinę czy sąsiadów. Autorem trzeciej instrukcji jest Rirkrit Tiravanija, jeden z nestorów tzw. estetyki relacyjnej, który w muzeach organizuje wspólne gotowanie, muzykowanie czy uczenie się.
W MSN-ie odbędzie się także finał projektu opartego na realizacji partytury Bubbles and Drops [Bąble i krople], libańskiego kompozytora i artysty wizualnego Tareka Atoui, w którym weźmie udział kilkadziesięcioro dzieci ze szkół biorących udział w “Formach podstawowych”. Publiczne wykonanie kompozycji odbędzie się 9 listopada. Tego samego dnia Tarek Atoui zagra solowy set muzyczny.
Publiczność proszona jest o przyniesienie ze sobą kamienia, który pozostanie w MSN-ie jako część pracy Krzysztofa Maniaka pod tytułem 1000.
fot. Stanisław Boniecki
„Formy podstawowe” to cykliczny program edukacyjno-artystyczny realizowany przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Fundację EFC. Od 2021 roku w jego ramach powstają dzieła sztuki – w formie instrukcji, gier, partytur i obiektów używanych w szkołach, domach kultury i bibliotekach w całej Polsce.
W projekcie wzięło udział ponad 30 artystek i artystów z całego świata. Ich prace, w zaprojektowanych przez architektów pudełkach, trafiają głównie do szkół podstawowych. Tam powstają wystawy, a wybrane dzieła stają się częścią szkolnych scenografii lub pomocami dydaktycznymi. Mogą też zmieniać szkolne zasady i przybierać postać akcji oraz performansów. Szkoła pełni funkcję muzeum.
W 2024 roku kierunek jest odwrotny – dzieła interpretowane przez dzieci trafiają do nowego „pudełka”, którym jest nowy gmach Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. To muzeum staje się szkołą.
Wydarzenia towarzyszące wystawie
Kolofon wystawy
Partner Edukacji
