Ahlam Shibli. Wydomowienie

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie prezentuje pierwszą w Polsce wystawę prac palestyńskiej artystki Ahlam Shibli, zatytułowaną „Wydomowienie”. Wystawa składa się z trzech serii fotograficznych „Dom Dziecka”, „Trackers (Tropiciele)” i „Dependence (Zależność)”.

W swej twórczości Shibli skupia się przede wszystkim na dokumentowaniu codziennego życia Palestyńczyków pod izraelską okupacją. Odwołując się do ponad stuletniej tradycji fotografowania pejzażu palestyńskiego, Shibli unikała zazwyczaj w swych pracach przedstawiania sylwetek ludzkich, utrwalając wyłącznie ich ślady. Jej wcześniejsze cykle przedstawiały najczęściej opuszczone domostwa, niedokończone budowy, pustkowia i cmentarze. Artystka próbuje dokumentować historię, odciskającą swe piętno na palestyńskich osadach – czego przykładem są cykle „Arab-al-Sbaih” i „Goter”, zaprezentowane w 2007 na międzynarodowej wystawie documenta 12 w Kassel. Artystka koncentruje się na analizowaniu takich zjawisk jak – rozproszona tożsamość, wieloaspektowe uczucie bezdomności, nomadyzm, pamięć miejsca.

Trzy cykle pokazywane w Warszawie nie dotyczą wyłącznie tematyki palestyńskiej – artystka dokumentuje oznaki destabilizacji, nędzy i nierówności społecznej w szerszym, międzynarodowym kontekście.

Najnowszy cykl fotograficzny „Dom dziecka” z 2008 roku, który zostanie po raz pierwszy pokazany w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, został zrealizowany podczas podróży Ahlam Shibli po Polsce i jej odwiedzin w jedenastu, rozrzuconych po całym kraju domach dziecka. Podczas tych wizyt artystka nawiązała specjalną emocjonalną więź z przebywającymi w tych instytucjach dziećmi, co odzwierciedla intymny, pełen psychologicznych niuansów charakter wykonanych wówczas fotografii. Aby zeprezentować pełniejszy wgląd w twórczość Shibli prezentujemy również dwa inne cykle fotograficzne „Trackers”  z 2005 roku (zdjęcia przedstawiające codzienność Beduinów, służących dobrowolnie w izraelskiej armii, zajmujących się tropieniem nielegalnego przepływu ludzi na pograniczu izraelsko-palestyńskim i izraelsko-egipskimi) i „Zależność” z 2007 roku (reportaż o życiu imigrantów w Barcelonie, zatrudnianych nielegalnie do opieki nad osobami starszymi).

Wszystkie te cykle fotograficzne dotyczą ludzi znajdujących się w „niewłaściwym”, nie swoim miejscu. Jak wskazuje neologizm użyty w tytule wystawy – wydomowienie - kwestia domu i przynależności, a raczej ich braku, jest głównym zagadnieniem eksplorowanym przez Shibli. Jej prace kierować mają zainteresowanie widza w kierunku niewidzialnych, marginalizowanych aspektów życia społecznego.

Ahlam Shibli
Ahlam Shibli urodziła się w 1970 roku w Palestynie, gdzie stale mieszka i pracuje, rejestrując - jak sama to określa - codzienność zrodzoną z ciągłego naruszania palestyńskiego prawa do ziemi. W ciągu ostatnich 10 lat zrealizowała następujące cykle fotograficzne: Interrupted River, Horse Race in Jericho, Wadi Saleib in Nine Volumes, Voyage in Mt. Tabor, Unrecognised, Self Portrait, Five Senses, Positioning, Goter, Catastrophe: Mt. Tabor, Berlin, Refuge in Frost, oraz Halisa, Trackers, Market, Eastern LGBT, Arab al-Sbaih, The Valley, Dependence, które prezentowane były w galeriach, muzeach i na biennale w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Ameryce Łacińskiej.

Wystawę wsparł finansowo członek Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie Marek Rytych.